|
ZAMEK W ŻYWCU
Zamek z XV w. - przebudowany
Najstarsze zbadane założenie zamkowe, znajdujące się w północnej części
kompleksu, pochodzi najprawdopodobniej z XV wieku.
Budowę obiektu przypisuje się książętom oświęcimskim lub Mikołajowi Strzale herbu
Kotwicz
Najstarsze gotyckie założenie składało się z pojedynczej wieży mieszkalnej oraz drewnianych zabudowań, otoczonych ziemnym wałem oraz płytką fosą. Pod koniec XV
w. budowla stała się obronną fortecą z czterema wieżami mieszkalnymi z dziedzińcem wewnętrznym, murami obronnymi z czterema narożnymi basztami. W 2 poł.
XVI w. średniowieczne zamczysko przeistoczyło się w renesansową rezydencję Wytyczono wtedy m.in. arkadowy renesansowy dziedziniec. Zamek miał wówczas
trzyskrzydłowy układ. Posiadał attykę i dekoracje sgraffitowe; miał najpewniej dwie kondygnacje. Uwydatniono jego funkcję pałacowo-reprezentacyjną, m.in.
likwidując basztę południowo-wschodnią. Jego forma powstawała najpewniej w inspiracji rozwiązaniami Zamku Wawelskiego.
W 1624 zamek wraz z całym państwem żywieckim przejęła królowa Konstancja żona
Zygmunta III Wazy. W pierwszej połowie XVII w. przeprowadzono renowację
zrujnowanej przez najazd Rylskich budowli, a także m.in. dobudowano trzecią
kondygnację. Pod koniec XVII wieku zamek trafił w ręce Wielopolskich, za
panowania których w XVIII przypada drugi okres świetności w historii zamku. W
wyniku przebudowy dawny obronny zamek stał się rezydencją o charakterze
pałacowym.
W XIX wieku zamek znalazł się w rękach Habsburgów i pozostawał w ich posiadaniu
do II wojny światowej. W połowie XIX wieku po pożarze w 1870 r. nastąpiły
kolejne remonty i przebudowy w modnym wówczas stylu neogotyckim, które zatarły
ślady baroku. Po remoncie zamek został przeznaczony na siedzibę urzędów oraz na
mieszkania urzędników dóbr żywieckich.
Po wojnie zamek stał się własnością miasta i przeznaczono go na mieszkania
lokatorskie, archiwum, biura organizacji młodzieżowych, pracownie Domu Kultury,
biura przedsiębiorstwa "Las" oraz bibliotekę miejską. W styczniu 2005 roku Stary
Zamek stał się siedzibą Muzeum Miejskiego w Żywcu.
Trudno przy tym zamku nie wspomnieć, że w XIX wieku tj. w czasie gdy
właścicielami zamku byli Habsburgowie w wyniku przebudowy południowych oficyn na
przeciwko zamku stanął pałac zwany Nowym Zamkniem.
Odwiedzony w 2008 roku.
M.K. 2024-05-18
|
