ZAMEK W BIAŁEJ

Zamek w Białej został wzniesiony prawdopodobnie przez Piastów opolskich w pierwszej połowie XVI wieku w stylu renesansowym na miejscu wcześniejszej warowni. W XVII rozbudowany przez Prószkowskich w stylu barokowym.

Historia Białej sięga jednak zdecydowanie dalej. W XIII wieku Biała stała się siedzibą kasztelani. Prawdopodobnie w tym okresie w miejscu obecnego zamku wzniesiono drewnianą warownię. Na początku XIV wieku Bolko I Opolski nadał Białej prawa miejskie. W XV wieku miasto otoczono murami wzmocnionymi otwartymi basztami. Pozostałości muru w północnej części zamku mogą świadczyć, że także zamek mógł zostać otoczony murem połączonym z murami miejskimi.

Wzniesiony w pierwszej połowie XVI wieku z inicjatywy Piastów opolskich murowany zamek posiadał dwa skrzydła - obecne wschodnie i południowe - które obejmowały niewielki dziedziniec. Obydwa skrzydła posiadały w przyziemiu od strony dziedzińca półkoliste arkady.

Po 1532 roku zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli, a od 1564 roku należał do rodu Prószkowskich - początkowo jako zastaw, a od 1606 roku jako ich własność. Około 1640 roku Prószkowscy rozbudowali zamek w stylu wczesnobarokowym o skrzydło zachodnie z czterokondygnacyjną kwadratową wieżą w narożniku. W takiej formie zamek przetrwał do dziś.

Zamek w Białej przez wiele lat należał do głównych rezydencji rodu Prószkowskich. Dopiero w XVIII wieku został sprzedany i przechodząc z rąk do rąk w roku 1872 zamek w Białej staje się własnością miasta. Umieszczono w nim seminarium nauczycielskie, które funkcjonowało do roku 1925. W tym czasie zostały zamurowane arkady w XVI wiecznych skrzydłach.

Po II wojnie światowej budynek był siedzibą szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego. W latach 80-tych XX wieku urządzono w nim magazyn odzieżowy. Pod koniec XX wieku stał się własnością prywatną i od tego czasu nie jest użytkowany.

M.K. 2022-11-24