Zamki polskie

 

ZAMKI




 

   

 

Zamki polskie - Zamek w Rembowie: historia, architektura, lokalizacja, zdjęcia

REMBÓW
Zamek Szumsko


Słabo zachowane relikty zamku rycerskiego położone na zachód od wsi o tej samej nazwie i od drogi relacji Łagów – Raków. Znajdują się na szczycie sztucznie uformowanego wzgórza, powstałego po przekopaniu rowu oddzielającego zachodni kraniec od reszty szerokiego grzbietu. Obecnie jest to niewielkie wzniesienie o stromych i mocno zalesionych zboczach.

Być może zamek powstał w miejscu już wcześniej funkcjonującego, rycerskiego gródka. Brak dokładniejszych danych źródłowych  dotyczących budowy zamku i jego fundatora. Jedyna wzmianka pochodzi z Liber beneficjorum Jana Długosza. Za hipotetycznego fundatora zamku przyjmuje się rycerza Jakuba lub Krzesława z Szumska, z rodu Odrowążów ówczesnego właściciela owych włości. Zamek powstał zapewne na początku XIV wieku i znany był wówczas pod nazwą Szumsko (lub Sumsko).
Założony został na planie nieregularnym, zbliżonym do owalu o przybliżonych wymiarach 24-36 metrów i dostosowany kształtem do uformowania terenu. Za budulec posłużył miejscowy piaskowiec kambryjski. Materiał ten pozyskano w znacznej części w trakcie kopania rowu oddzielającego cypel z zamkiem od reszty wzniesienia. Pozostały materiał pochodził ze specjalnie w tym celu utworzonego kamieniołomu usytuowanego poniżej zamku. Budowa zamku przebiegała prawdopodobnie w dwóch nieodległych w czasie etapach. Początkowo powstała wieża ostatecznej obrony, otoczona murami obwodowymi i sztuczną fosą. Stanęła w części wschodniej założenia położonej naturalnie nieco wyżej od niewielkiego dziedzińca gospodarczego położonego po stronie zachodniej. Była  to budowla na przekroju kwadratowa o długości boku około 6 metrów. Pełniła funkcje mieszkalno-obronne. Całość pierwotnego założenia otoczono murem obwodowym a także sztuczną fosą – rowem o szerokości 12 metrów i głębokości 7 metrów, napełnianą wodą z pobliskiego strumienia. Wjazd na zamek znajdował się po stronie południowej i poprowadzony był przez wąski most zwodzony o szerokości około 1,5 metra.

W niedługim czasie doszło do rozbudowy zamku, w wyniku czego powstały:
- druga wieża w części wschodniej założenia,
- wydłużony dom w niżej położonej części zachodniej,
- budynek przybaramny przy murze południowym,
- tzw. ”kurza stopa” wysunięta przed lico murów obwodowych, po stronie wschodniej.

Nowa wieża założona na planie kwadratu o długości boku 5,2 metra stanęła w wyżej położonej części wschodniej, przy południowo-wschodnim murze obwodowym.
Pomieszczenia gospodarcze  w niżej położonej części zachodniej założenia, zastąpiono wydłużonym domem o wymiarach 6*24 metry. Dom ten po stronie północnej przylegał do muru obwodowego założenia a po stronie południowo-zachodniej łączył się z północną ścianą starszej wieży. Budynek ten w osi długiej posiadał trzy izby ułożone szeregowo. Prawdopodobnie ostatecznie przeznaczony był na cele mieszkalne.
W celu wzmocnienia i zabezpieczenia wjazdu do zamku po wschodniej stronie bramy wjazdowej wybudowano tzw. budynek przybramny o wymiarach 6-6,5*7,7 metra.
Także w celu poprawy walorów obronnych całego założenia w jego wschodniej części wybudowano tzw. „Kurzą Stopę” – tj. wykusz wsparty na dwóch przyporach i wystający poza lico murów. Poza walorami obronnymi stanowił on także dobry punkt obserwacyjny. Wewnątrz znajdowała się tylko jedna niewielka izdebka o wymiarach 2-3 metry.
Budynki mieszkalne prawdopodobnie były podpiwniczone i kryte gontem lub tarcicą.

Po śmierci Krzesława w roku 1357 zamek wraz z okoliczną wioską przeszedł na własność Poraitów. Jednakże użytkowany był przez krótki okres czasu, bo prawdopodobnie zaledwie 20-30 lat. Związane to było z błędami konstrukcyjnymi popełnionymi podczas budowy zamku. Zbyt płytko posadowione fundamenty murów stojąc na zaglinionym podłożu lessowym i nie mając stabilnego oparcia na podłożu skalnym, zaczęły odchylać się od pionu i przesuwać względem siebie. Nie zapewniło to stabilności budowli i doprowadziło do obsuwania się murów.
Ze względu na zły stan techniczny warowni oraz zbyt skromne zasoby finansowe Poraici zmuszeni byli do budowy nowej siedziby rodowej i opuszczenia grożącej zawaleniem starej. Jeszcze przed 1435 rokiem warownia w Rembowie została częściowo rozebrana a częściowo uległa zawaleniu. Całe jej wyposażenie ówcześni właściciele przenieśli do nowego zamku w Kurozwękach. I od tej pory, od nowej siedziby rodowej zwani byli Kurozwęckimi.
Zamek a właściwie ruiny zamku od tej pory nie były już użytkowane. W drugiej połowie XV wieku jak podaje Jan Długosz u podnóża zamku funkcjonowała osada nazywana Podgrodziem. W XVI wieku właścicielem okolicznych ziem wraz z ruinami zamku został Jan Sienieński. Na gruntach ówczesnego Podgrodzia lokował w 1588  roku miasto początkowo nazywane Wrembowem (późniejszy Rembów). Jednak miasto to szybko utraciło prawa miejskie.
Prawdopodobnie w XVII wieku Sienieńscy wznieśli w Rembowie dwór który po licznych przebudowach zacierających jego pierwotny charakter stoi we wsi do dnia dzisiejszego.

Od XVI wieku ruiny zamku niszczały i przez kolejne stulecia wykorzystywane były głównie w celu pozyskania materiału budowlanego przez okolicznych mieszkańców. Proceder ten przybrał na sile szczególnie na początku XX wieku, czego efektem była całkowita dewastacja ruin i rozbiórka wszelkich zabudowań prawie do poziomu gruntu.

Jedyne badania archeologiczne ruin przeprowadzone były w latach osiemdziesiątych XX wieku. W ich wyniku odkryto fragmenty ceramiki z przełomu XIII i XIV wieku. Do chwili obecnej zachowane są relikty fundamentów oraz fragmentarycznie mury przyziemia miejscami do wysokości 1,5 metra. Wyraźnie widoczna jest sztuczna fosa oddzielająca cypel z ruinami od reszty wzniesienia.

J.A.K 2007-08-12

 

Zamek w Rembowie
strona zoptymalizowana dla IE 9.0 1024 x 768, 1366 x 768

www.zamkipolskie.net.pl

 
 
 

REMBÓW


.: opis

.: lokalizacja

.: w pobliżu

.: galeria

.: legendy

.: bibliografia

.: tapety

 



napisz do nas

napisz do nas