CZARNY BÓR - RUINY ZAMKU LUBNO

Ruiny niewielkiego XIV-wiecznego zamku położone wśród podmokłych łąk, na sztucznej wysepce w obrębie starorzecza rzeki Łask, na północno-zachodnim skraju wsi Czarny Bór.

Brak danych dotyczących powstania pierwszego założenia obronnego w tym miejscu. Pośrednio dane źródłowe wskazują na istnienie jakiś fortyfikacji już w wieku XII, prawdopodobnie związanych ze zbójecką działalnością na szlaku handlowym z Czech. W każdym razie w pierwszej połowie wieku XIV ziemie te stanowiły własność prywatną nadal zajmowaną przez rycerzy trudniących się zbójeckim procederem. Zgodnie z dzisiejszym stanem wiedzy nie można stwierdzić czy owe fortyfikacje miały wyłącznie charakter drewniano-ziemny, czy może posiadały już jakieś elementy murowane. Być może z tego okresu pochodzi –najstarsza część przyszłego zamku, tj. cylindryczna murowana wieża.

W roku 1355 ówczesny książę świdnicko-jaworski Bolko II Mały zdobył i zajął fortyfikacje w Czarnym Borze. Prawdopodobnie to z jego inicjatywy powstał pierwszy zamek murowany (nazywany w materiałach źródłowych Liebenau  lub Castrum Schwarzwaldau). I tym razem pełnił funkcję strażnicy na szlaku handlowym.
Ze względu na umiejscowienie zamku na podmokłym, zalewowym terenie, przed rozpoczęciem budowy konieczne było wykonanie kwadratowego nasypu ziemnego podnoszącego teren pod zabudowę. Niewielkie rozmiary nasypu – długość boku 23 metry świadczą o niewielkich rozmiarach założenia obronnego. Prawdopodobnie było to regularne założenie typu kasztelowego składające się z czworoboku murów obwodowych z budynkami usytuowanymi przy murze zachodnim i północnym oraz cylindryczną wieżą ostatecznej obrony w południowo-wschodnim narożniku. Całość założenia otoczona była podwójnym pasem fos, przedzielonych wałem wzmocnionym murem. Po stronie południowej i zachodniej usytuowane były dwie groble – co może sugerować umieszczenie tam wjazdu na zamek. Za materiał do budowy zamku posłużyły kamienie z porfiru (skał wulkanicznych).
Przed rokiem 1374 książę  Bolko II przekazał zamek braciom Hackeborn. Od tej pory zamek pozostawał w rękach rodów rycerskich, stanowiąc własność kolejno Nickela Boltze, braci Seylitz, Puta von Tschastalowitza aż wreszcie trafił w roku 1369 na własność Hermanna von Czetriztza – rycerza dworu księżnej Agnieszki.

W roku 1437 zamek został zniszczony przez oddziały wojsk wrocławskich w odwecie za sprzyjanie właściciela zamku husytom oraz splądrowanie i zniszczenie pobliskiego opactwa cystersów w Krzeszowie. Odbudowany przez Czetritzów zamek ponownie został zniszczony przez wojska miast śląskich w roku 1509 za naruszenie warunków uprzednio zawartego pokoju. Po tym zdarzeniu zamek nie został już odbudowany choć był prawdopodobnie jeszcze częściowo użytkowany.
Około roku 1600 Czetritzowie postawili nowy renesansowy dwór na prawym brzegu rzeki Lesk i tam przenieśli swoją siedzibę. Natomiast zamek pozostający już w ruinie został podpalony i ostatecznie zniszczony w roku 1755 i od tej pory pozostaje w ruinie.

Do chwili obecnej zachowały się tylko niewielkie pozostałości założenia obronnego. Widoczne są resztki cylindrycznej wieży zachowane do wysokości 12 metrów, niewielkie fragmenty murów z przysypaną piwnicą, relikty czworoboku murów obwodowych. Można także odnaleźć zarysy fos, wału i kwadratowego kopca na którym stał zamek.

Odwiedzony w 2003 r.

J.A.K. 2007-10-15