ŚWINOUJŚCIE - TWIERDZA NA WYSPACH
Początki osadnictwa na wyspie Wolin i w okolicach ujścia Odry sięgają już czasów sprzed pięciu tysięcy lat, co potwierdzają badania archeologiczne.
Już IX wieku przy ujściu Świny istniał gród Wolinian. W późniejszym okresie
wspominane jest istniejące tu "castrum" (patrz
zamek Świnoujście).
Od 1628 roku powstają w tym rejonie już nowożytne forty po obu stronach rzeki.
Pierwsze umocnienia (fort) zostały wzniesione
przez Szwedów w miejscu starego grodu na Białej Górze Piaskowej na dzisiejszych obrzeżach portu handlowego.
Od połowy XIX wieku port handlowy w Świnoujściu, będący w tym czasie w rekach
Prus, powoli przekształcany był w bazą militarną. Na przestrzeni lat 1848- 1900
na ternie Świnoujścia wzniesiono kompleks 4 fortów tworzących Twierdzę
Świnoujście.
W latach sześćdziesiątych XIX w., w
miejscu umocnień Szwedzkich zbudowano dwa dzieła obronne zwane
"lunetami".
Luneta nr 1 posadowiona została na zachodnim
szczycie wzgórza a luneta nr 2 na samym jego szczycie. Były to fortyfikacje
polowe osłonięte wysokimi wałami ziemnymi i głębokimi suchymi fosami od strony
zagrożenia a otwartymi od strony przeciwnej. Natomiast na terenach
przylegających do Białej Góry Piaskowej wzniesiony został Fort II twierdzy – Warszów.
Sam fort nie zachował się do czasów obecnych gdyż został zburzony w latach
siedemdziesiątych XX wieku w celu przygotowania terenu pod rozrastający się port
handlowy.
Od 1852 roku stacjonował tu garnizon wojskowy, w roku 1863 założono komendanturę
wojskową a Świnoujście ogłoszono twierdzą morską trzeciej rangi.
Zachowane do dziś fragmenty umocnień pruskich – lunet na Białej Górze Piaskowej – obecnie znajdują się na terenie portu.
Pozostałe trzy forty Twierdzy Świnoujście zachowały się i obecnie są udostępnione do zwiedzania, a są to:
- Fort I Gerharda – to najlepiej zachowany pruski fort nadbrzeżny w Europie,
- Fort III Anioła,
- Fort IV Zachodni.
Odwiedzone w 2006 r.
J.A.K 2021-04-30
|