ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE

Ruiny zamku książęcego z XIV wieku położone na wyniosłej skarpie na południe od rynku w Ząbkowicach Śląskich przy ulicy Szpitalnej. Pierwotna, gotycka, murowana warownia z piaskowca na planie nieregularnym powstała w pierwszych latach XIV wieku celem obrony granicy z Czechami. Wzmiankowana w dokumentach po raz pierwszy w 1321 roku za panowania księcia Bernarda II Statecznego. Potem należała do książąt ziębickich Bolka II (1322-1341) a następnie jego syna Mikołaja Małego (1341-1358).Za panowania Mikołaja Małego bezskutecznie oblegana przez Czechów w 1335 roku. W 1351 roku sprzedana, trafiła w posiadanie króla Czech Karola IV Luksemburczyka. W 1428 roku zdobyta przez husytów a od 1440 w posiadaniu namiestnika króla Czech na Ziemi Kłodzkiej i Ziembickiej Hynko Kruschiny. Od 1454 roku należała do Jerzego z Podiebradów. W 1468 roku zamek został zdobyty i poważnie zniszczony po półrocznym oblężeniu przez oddziały mieszczan wrocławskich, świdnickich i nyskich popierających króla Węgier Macieja Korwina. Po odbudowie ponownie zniszczony w 1489 roku po paromiesięcznym oblężeniu tym razem z kolei przez wojska Macieja Korwina. W latach 1524-1532 praktycznie od podstaw odbudowany w stylu renesansowym przez architekta Benedykta Rejta na zlecenie księcia ziębickiego Karola I z Podiebradów. Ówczesny zamek powstał na planie czworoboku z dwoma kolistymi wieżami na narożach, wewnętrznym dziedzińcem z krużgankami i wewnętrzną wieżą. Bramę umieszczono w kwadratowej wieży we frontowym skrzydle wschodnim zamku. Elewację wieży bramnej ozdobiono herbem książąt ziębicko-ząbkowickich a mury półkolistą attyką. W czasie wojny trzydziestoletniej kilkakrotnie oblegany i niszczony. Początkowo zdobyty i zniszczony po kilku szturmach przez wojska cesarskie. Z kolei w 1642 roku zdobyty przez Szwedów, a odbity ponownie przez Austriaków w 1646 roku, po czym częściowo wysadzony przez nich w powietrze. W roku 1661 ponownie częściowo odbudowany na potrzeby kancelarii starosty ziemskiego. Opuszczony w 1728 roku popadł w ruinę. Ostatecznie zniszczony podczas pożaru w 1784 roku. W latach 1958-1961 częściowo zabezpieczony jako trwała ruina. Na zamku od kilku lat prowadzone są prace remontowo-budowlane.

To jest zalążek opracowania.

J.A.K 05.2004

* opis skrótowy - do uzupełnienia