SULISZOWICE

Tylko częściowo zachowane ruiny królewskiej strażnicy położonej na samotnej, trudno dostępnej, wapiennej skale (460 m. npm) we wschodniej części wsi Suliszowice. Strażnica powstała prawdopodobnie w połowie lub pod koniec XIV wieku z inicjatywy ówczesnego wójta suliszowickiego i weszła w skład tworzonego przez króla Kazimierza Wielkiego systemu obronnego osłaniającego zachodnie granice królestwa przed najazdami książąt śląskich. Jej zadaniem była obrona przejścia pomiędzy zamkami w Olsztynie i Ostrężniku oraz przechodzących w pobliżu szlaków komunikacyjnych. Całość założenia składała się z części górnej - o niewielkiej powierzchni i kształcie nieregularnego prostokąta, umieszczonej na szczycie skały (15-20 m. wysokości)i otoczonej murem z łamanego kamienia o szerokości dochodzącej prawie do 2 metrów (120-180 cm). W tej części prawdopodobnie istniała budowla o charakterze wieżowym ale nie ma co do tego zgodności w danych z literatury. Pozostałością tej budowli może być wyżej opisywany mur. Dostęp do części górnej strażnicy umożliwiały prawdopodobnie drabiny i pomosty. Część dolną stanowił tzw. majdan gospodarczy usytuowany u podnóża skały po jej wschodniej stronie, mieszczący zapewne drewniane zabudowania gospodarcze (stajnie, magazyny). Otaczały go kamienno-ziemne wały z ostrokołem a od strony północnej i północno-wschodniej dodatkowo fosy. W obręb tak utworzonych umocnień włączono duży ostaniec z opisywaną kamienną budowlą po stronie zachodniej oraz mniejsze skały zabezpieczające majdan od strony wschodniej. Wjazd na majdan usytuowano od strony łagodnego spadku wzniesienia tj. w północno-wschodnim narożu założenia. Głęboka w tym miejscu fosa oraz dodatkowy nasyp ziemny świadczą o istnieniu mostu. Całość założenia zajmowała wraz ze skałą powierzchnię około 2000 m kw. Po śmierci Kazimierza Wielkiego fortyfikacja przeszła na własność księcia Władysława Opolczyka i od tej pory straciła swoje znaczenie obronne. Związane było to z wysokimi kosztami utrzymania załogi co w efekcie doprowadziło do całkowitego opuszczenia strażnicy. Nie użytkowana szybko popadła w całkowitą ruinę. W latach 70-tych XX wieku teren na którym znajduje się ostaniec z reliktami wieży oraz otaczający obszar z częścią dawnego majdanu gospodarczego przeszedł w ręce prywatne i został ogrodzony. Na terenie nieopodal ostańca w obrębie fortyfikacji postawiono dom letniskowy. Do chwili obecnej zachował się jedynie około 20 metrowy fragment muru po południowej stronie skały nieopodal jej szczytu oraz słabo widoczne relikty umocnień ziemnych - wałów i częściowo zasypanej fosy u podnóża skały na terenie dawnego majdanu. Dotychczas nie przeprowadzono kompleksowych badań archeologicznych umożliwiających potwierdzenie istnienia budowli wieżowej na szczycie ostańca oraz badań wyjaśniających sposób dostępu do części górnej założenia. Obiekt nie jest udostępniony do zwiedzania.

J.A.K 2005-05-09